عملکرد سیستم اطفا حریق به چه صورت است؟

انواع سیستم اطفا حریق چه از نوع اتوماتیک و چه از نوع دستی از طریق یک مکانیزم عملکردی ایده آل باعث خاموش شدن آتش میشود. با یک بررسی ساده متوجه خواهیم شد که زمانی که آتش سوزی اتفاق می افتد چندین عامل دخیل هستند اول آنکه مواد و متریال اولیه مانند عناصر خشک و وسایلی که در یک محیط بسته قرار دارند سبب بروز حریق شدند یا آنکه مواد اشتعال زا در محیط وجود دارد؟ و یا یک خطای انسانی دخیل بوده است؟

در کنار این ها موارد دیگری همچون اتصالات برقی، متصاعد شدن گازهای اشتعال زا و آزاد شدن مواد شیمیایی همگی مسبب آتش خواهند بود. آتش یا حریق برای آنکه گسترده تر و دامنه مساحتی که در برمی گیرد بیشتر شود نیازمند مواد سوختی، اکسیژن و حرارت است. اگر هر کدام از این ها حذف شود دیگر شاهد پیشرفت آتش نخواهیم بود. عملکرد سیستم اطفاء حریق نیز دقیقا به همین صورت است. یعنی یا اکسیژن را حذف میکند و یا اینکه از طریق سرد کردن یا گرفتن حرارت باعث سرکوب آتش میشود. از طرفی حذف مواد سوختی نیز توسط کاربران بهترین اقدامی است که میتوان در مراحل اولیه بروز حریق انجام داد.

نکات کلیدی استفاده از سیستم اطفا حریق

قبل از آنکه بخواهیم از هر نوع سیستم اطفاء حریق از مدل های اتوماتیک و دستی استفاده کنیم و یا آن را در محیط نصب و راه اندازی کنی باید چند نکته کلیدی را مدنظر قرار دهیم. اولین موضوعی که باید مشخص شود اینکه چه منابع احتراق زایی وجود دارد؟ در بسیاری از شرکت ها و کارخانجات تولیدی امکان دارد سیستمهای مختلف با منبع تغذیه بنزینی یا مواد نفتی و سایر مایعات اشتعال زا نظیر گازوئیل در حال کار باشند.

در چنین شرایطی نوع مواد مایعات اشتعال پذیر است. بنابراین ما نمیتوانیم از اسپرینکلرهای حاوی سیالات آب استفاده کنیم. زیرا در صورت اشتعال، سیستم اطفاء حریق آبی منبع حریق را چند برابر میکند. استفاده از مواد فوم حتی دستگاه های اعمال کننده پودر شیمیایی بهترین سیستم اطفاء حریق خواهند بود. طبقه بندی نوع آتش، مواد و سیستم های اطفاء حریق کاملا معرفی شدند و میتوانید با استناد به آنها به خرید سیستم اطفا حریق مورد نظر بپردازید.

موضوع مهم بعدی مرتبط با طریقه استفاده توسط کاربران است. دستگاه اتوماتیک طبیعتآ به صورت خودکار عمل میکند. اما در ارتباط با مدل های دستی نظیر کپسول ها، جعبه آتش نشانی هوزریل ها و غیره لازم است یک آموزش مفصلی در محیط های کاری تدارک دیده شود تا در مواقع لزوم بتوان به درستی و بدون اتلاف وقت این سیستم ها را با هدف خاموش کردن آتش استفاده کرد. بنابراین شناسایی محل، اینکه چه کاربری در ساختمان وجود دارد؟ آیا سازه از نوع تجاری، مسکونی یا صنعتی میباشد؟  همه اینها می تواند روی تغییر سیستم اطفا حریق اثر بگذارند.

مشخصات فنی سیستم اطفا حریق

برای بررسی مشخصات فنی سیستم اطفا حریق با توجه به اطلاعات مذکور المان های مختلف مدنظر خواهد بود. مهمترین اطلاعات فنی میتواند دربرگیرنده متریال، ابعاد و سایز، گنجایش و ظرفیت و نوع ماده خاموش کننده باشد. بر همین اساس میتوان موارد های ذیل را ذکر کرد:

• اطلاعات فنی و ویژگی های سیستم اطفاء حریق اسپرینکلرها

مواد و متریالی که برای ساخت اسپرینکلرها استفاده میشود از نوع استنلس استیل و برنج با روکش کروم است. هر دو این آلیاژها ضد زنگ می باشند. اما متریال استنلس استیل به عنوان مقاوم ترین آلیاژ که در برابر تنشهای فیزیکی و شیمیایی ساختار خود را حفظ میکنند و دچار خوردگی و تغییر رنگ نمیشوند.  در داخل اسپرینکلرها گلس های مختلفی وجود دارد که هرکدام در رنگ بندی های متعدد و با محدوده دمای قابل تحمل عرضه میشوند.

علت این تنوع دما وجود حوزه های کاری مختلف در محیط های صنعتی و تولیدی است که غالبا دمای محیط از یک حدی بالاتر است و طبیعتا باید از اسپرینکلرهایی استفاده شود که دارای گلس های با ظرفیت دمای بالاتر باشند تا به درستی بتوانند در مواقع وقوع حریق عمل کنند. طبقه بندی رنگ های گلس ها عبارتند از:

1. نارنجی: انبساط گلس و فعالسازی اسپرینکلر در دمای 57 تا 65 درجه سانتیگراد
2. قرمز: دمای 65 تا 76 درجه سانتیگراد
3. زرد : دمای 79 تا 93 درجه سانتیگراد
4. سبز : دمای 93 تا 107 درجه سانتیگراد
5. آبی : دمای 121 تا 148 درجه سانتیگراد
6. بنفش : دمای 162 تا 190 درجه سانتیگراد
7. مشکی : دمای 204 تا 246 درجه سانتیگراد

• مشخصات جعبه های آتشنشانی

در مورد جعبه های آتش نشانی یا فایرباکس ها اطلاعات به نسبت کاملی ذکر شد اما در این بخش یکسری موارد فنی همچون سایزبندی های این باکس ها را ذکر می کنیم. این جعبه ها از نظر ابعادی با 3 متغیر طول، عرض، ارتفاع یا عمق معرفی میشوند. طول این باکس ها برابر  100سانتی متر، 85، 70، 65 و 60 سانتی متر است. عرض آنها نیز به ترتیب برابر  85، 80، 60، 55 و 50 سانتی متر است.

عمق و ارتفاع آنها نیز برابر  18 سانتی متر برای تمام مدلهای فایرباکس میباشد. همانطور که میبینید برای مدیریت فضا و امکان نصب فایر باکس در محیط هایی که با محدودیت مساحتی مواجه هستند  عمق این باکس ها همواره کنترل شده و به نسبت کم است. متریال آن ها نیز میتواند تمام فلز یا آلیاژ استیل، ورق فولادی گالوانیزه و یا ورق های فولادی با پوشش رنگی باشد.

برای زیبایی آن ها و مشخص بودن متعلقات داخلی از ترکیب فلز و شیشه نیز استفاده میشود. در مورد متعلقات داخلی آنها نیز همچون شیر فلکه ها، شیلنگ ها، نازل ها کوپلینک ها و دیگر قطعات کاربردی در قسمت های بالا توضیح داده شده است.

• مشخصات کپسول های آتش نشانی

کپسول های آتش نشانی نیز به عنوان یک سیستم اصفا حریق دستی تلقی میشوند. در مورد محتویات آنها اینکه چه مواد و ترکیبات درون آن وجود دارد اطلاعات کامل ذکر شد. در ارتباط با نوع بدنه معمولا این کپسول ها  براساس نوع موادی که داخل آن قرار دارد میتوانند از فلزات مختلف ساخته شوند. کپسول های حاوی گازهای co2 غالبا از آلیاژهای ترکیبی آلومینیوم به دلیل فشار بالای داخلی ساخته میشوند.  برای ساخت کپسول هایی که حاوی مواد پودر و آب هستند از آلیاژهای استیل یا فولادی استفاده میشود.  البته برای مقاومت و امنیت بیشتر از فلزات استنلس استیل نیز به دلیل مزیت های فراوان آن ها در طراحی و ساخت انواع کپسول ها در سایزهای متعدد به کار گرفته خواهد شد.

وزن این کپسول ها در اندازه های 1، 2، 3، 4، 6، 10، 12، 25، 50 کیلوگرمی تولید میشوند. مدل های اتوماتیک انواع سیستم اطفاء حریق نیز به دلیل شبکه به نسبت پیچیده ای که دارند نیاز به لوله کشی های مختلف و سیستم های کنترلی و حسگرهای گوناگون دارند.

استاندارد و نصب سیستم اطفا حریق

برای شرح استاندارد طراحی و نصب سیستم اطفا حریق لازم است کدها و استانداردهای ارائه شده در  سازمان NFPA را بطور کامل توضیح دهیم. این عبارت لاتین مخفف National Fire Protection Association به معنای انجمن ملی حفاظت از آتش است که یکسری قوانین و پروتکل های مهم و اساسی را مبنی بر طراحی و همچنین نصب انواع سیستم اطفا حریق ارائه میدهند. البته سایر استانداردها نیز همچون ANSI ،API ،ASME ،BSI و دیگر استانداردها نیز وجود دارد که هرکدام یک خط مشی مشخصی را برای المان های مرتبط با سیستم های امنیتی و محافظت از آتش ارائه میدهند. اما در حال حاضر استانداردهای NFPA در تمام دنیا به طور تخصصی و با تمرکز تنها روی مبحث حریق و آتش سوزی در حال کار هستند.

بنابراین استناد به این استاندارد بسیار اهمیت دارد. در حال حاضر بیش از 100 کد استاندارد NFPA تعریف شده است که هرکدام یک زمینه خاص را توضیح میدهد. در بخش ذیل چند مورد از مهمترین آنها را بطور کامل شرح خواهیم داد:

• NFPA 11

این استاندارد بیشتر مرتبط با سیستم اطفا حریق فوم است که برای خاموش کردن حریق های حاصل از مواد نفتی استفاده میشود. با پیروی از این کد میتوان مراحل طراحی، نصب، آزمایش و تست، بازرسی و حتی اقدامات نگهداری و حفظ این دستگاه ها را با بهترین کیفیت انجام داد. اصولا سیستم های حاوی مواد فوم به دلیل داشتن هوای فشرده میتوانند جریان حاوی فوم را با یک انبساط کم و متوسط و شدید برای سرکوب آتش اعمال کند. در فضاهای بسته داخلی و در مواردی فضای بیرون این سیستمها قابل استفاده هستند.

• NFPA 13

این کد به طور متمرکز در مورد نصب و راه اندازی سیستم های اسپرینکلر اطلاعات مهمی را ارائه میدهد. طراحی و ویژگی هایی که این قطعات دارند همواره مطرح است و در کنار آن عملیات نصب نیز طبق قواعد پیگیری خواهد شد. معمولا اسپرینکلرها بر اساس نوع معماری سازه همراه با شبکه های لوله کشی مختلف در ناحیه سقف نصب می شوند. توجه به تنوع بالای اسپرینکلرها و طبقه بندی آنها براساس حیطه دمای قابل تحمل، امکان نصب در محیط های پرتنش صنعتی، فضای تجاری و مسکونی را دارند.  اسپرینکلرها به عنوان یک سیستم حساس به دما عمل میکند.

• NFPA 14

شیلنگ ها و هیدرانت های آتش نشانی در کنار تجهیزاتی که به عنوان منابع فشار قوی آب استفاده میشوند نصب خواهند شد. در ساده ترین قطعات همچون فایرباکس ها تا سیستم های ماشینی عظیم همگی به تبعیت از پروتکل ها و قواعد مشخص به نصب شیلنگ ها، هیدرانت ها، کو پلینگ ها و سایر قطعات احتیاج دارند. در این کد بطور کامل موارد نصب و اجرا و انتخاب بر اساس هر سیستم تعریف شدند. کاربران میتوانند با مطالعه کامل این کد استاندارد با امنیت بالا این نوع سیستم اطفا حریق را راه اندازی کنند.

• NFPA 15

سیستم های ثابت آبپاش معمولا با این کد استاندارد تعریف میشوند. نصب و راه اندازی می تواند با سرعت بالا باعث جلوگیری از آسیب دیدگی انواع قطعات صنعتی همچون مخازن، راکتورها و دیگر تجهیزات شود. یک سیستم آبپاش از نوع سیلاب بیشتر برای ریسک های آتش سوزی بسیار وسیع کاربرد دارد. طبیعتا نوع مواد سوختی باید هماهنگ با دستگاه ها و تجهیزات باشند که به عنوان سیستم اطفا حریق استفاده میشون.د در واقع این سیستم ها باید عوامل آتش که شامل واکنش های زنجیره ای شیمیایی، مواد اولیه سوختی، حرارت و غیره است را برای خاموش کردن آتش حذف کند.

• NFPA 17

برای نصب انواع سیستم اطفاء حریق نیروگاه و در دیگر محیط ها که حامل مواد خاموش کننده شیمیایی خشک هستند از این کد استاندارد تبعیت میشود. بسیاری از حریق های ایجاد شده در فضای صنعتی حتما باید با مواد خشک شیمیایی کاملا خاموش شوند. این خاموش کننده ها با حذف عوامل حریق نظیر اکسیژن و در مواردی حرارت باعث سرکوب آتش میشوند. اینکه شما احتیاج به این سیستمهای دارید یا خیر بستگی به ریسک کاری و مواد قابل اشتعال در محیط دارد.

• NFPA 20

برای راه اندازی انواع پمپ های آتشنشانی با دبی مشخص و همچنین باکس هایی که حاوی تجهیزات اطفا حریق می باشند غالبا با این نوع کد معرفی خواهند شد. پمپهای آب عظیم و قطعات هیدرانت سوار بر آنها و سایر لوازم جانبی بیشتر برای سازهایی که نیازمند به منبع قوی اطفا حریق هستند حتما با چنین دستگاه هایی مجهز میشوند. تنظیم فشار دستگاه و کنترل دبی خروجی برای جلوگیری از آسیب دیدگی و کارکرد درست توسط کارشناسان نصب انجام خواهد شد تا کاربران بتوانند حداکثر استفاده را از این پمپ ها در مواقع ضروری داشته باشد.

• NFPA 25

تمامی سیستم هایی که مبتنی بر سیالات آب هستند بر اساس این کد استانداردسنجی می شوند. یعنی کلیه اقدامات همچون حفظ و نگهداری، آزمایش و تست تجهیزات مبنی بر کارکرد درست آنها و همچنین بازرسی کاملا تعریف شده هستند. کارکرد صحیح تجهیزات سیستم اطفا حریق آبی منوط به فراهم کردن قطعات استاندارد مقاوم و با کیفیت بالا است. در کنار این ها حوزه نصب آن ها و شناسایی دقیق محل اتصال حائز اهمیت است. اینکه این سیستم ها بر اساس معماری سازه در نقطه ای اتصال یابند که با تسلط کامل بتوان عملیات اطفاء حریق را انجام داد.

تفاوت اطفا حریق در موقعیت های مختلف

بروز حریق در موقعیتهای متعدد از لحاظ نوع مواد سوختی، مساحت محیط و سایر المان ها با یکدیگر فرق دارد.  به عنوان مثال نوع آتش سوزی که در یک محیط مسکونی اتفاق می افتد با آتش سوزی در محیط صنعتی حاصل از مواد شیمیایی یکسال نیستند. در کنار آن میتوان ساختمان های تجاری را نیز ذکر کرد. بر همین اساس با توجه به تفاوت اطفا حریق و اقداماتی که نیروهای آتش نشانی انجام میدهند میتوان سیستمهای اطفاء حریق را بر اساس نوع مواد سوختی انتخاب کرد.

معمولا در منازل نصب سیستم اطفاء حریق ساختمان از نوع فایرباکس ها به دلیل وجود مواد سوختی خشک انجام خواهد شد. البته کپسول های آتش نشانی آماده حاوی مواد پودر خشک نیز لازم و ضروری هستند. در فضاهای تجاری نصب سیستم های اسپرینکلر رایج است. حال آنکه میتوان از آنها در طبقات منتهی به پارکینگ ها نیز استفاده کرد. در فضاهای صنعتی نیز علاوه بر این سیستمها میتوان از تجهیزات هدایت کننده مواد فوم و گازهای خاموش کننده بهره برد.

می توانیم به این نتیجه برسیم که به عنوان مثال اطفاء حریق انبار که محل ذخیره مواد اشتعال زای مختلف است باید با یک سیستم یا شبکه یکپارچه حاوی مواد اطفا حریق فوم مجهز شود. در مورد سیستم اطفا حریق اتاق سرور نیز به دلیل وجود تجهیزات کامپیوتری مختلف استفاده از انواع گازهای خاموش کننده همچون Fm 200 کاربردی تر هستند. اینکه شما چه نوع سیستم خاموش کننده احتیاج دارید در مسولیت کارشناسان آتشنشانی و متخصصان این حوزه پس از بازدید از محل است.

قیمت سیستم اطفا حریق و هزینه ها

برای تعیین قیمت سیستم اطفا حریق المان های گوناگونی لحاظ خواهد شد. تمامی مدل هایی که معرفی شدند چه از نوع سیستمهای اطفا حریق آبی و تجهیزات حاوی پودرهای شیمیایی، سیستم اطفا حریق اتوماتیک گازی و غیره یک قیمت مشخصی دارند. در کنار این ها میزان مساحت محیط، سختی کار و عملیات نصب نیز در نظر گرفته میشود. در مجموع قیمت سیستم اطفا حریق اتوماتیک و دستی در مدل های مختلف بسیار پایینتر از خساراتی است که حریق های گسترده میتوانند در هر محیطی داشته باشند. پس کاملا منطقی است که با انتخاب یک برند معتبر که هم ارائه خدمات فروش داشته باشد و هم مراحل نصب را از 0 تا 100 انجام دهد محیط خود را ایمن سازی کنیم. در حال حاضر انواع سیستم ها در داخل طراحی و ساخته میشوند و بهترین قیمت برای فروش وسیع عرضه خواهند شد.

خرید متنوع ترین تجهیزات اطفاء حریق از شرکت به سازان سرای مهر آهنگ

شرکت به سازان سرای مهر آهنگ یکی از پیشگامان طراحی و تولید انواع جعبه آتشنشانی و تجهیزات مرتبط با آن است که تا به امروز توانسته است همکاری های بسیار گسترده ای با سازمان‌ها و ارگان های دولتی و خصوصی جهت افزایش امنیت کاری آنها داشته باشد. شما میتوانید در این وبسایت مشخصات فنی و ساختاری انواع سیستم اطفاء حریق را در قالب محصولات مختلف ببینید. از طرفی با تماس با کارشناسان این مجموعه یک مشاوره تخصصی نیز دریافت خواهید کرد که به شما کمک میکند تا یک انتخاب صحیح و ایده آلی را داشته باشید.