راهنمای خرید سیستم‌های اطفا حریق: ۷ نکته مهم برای انتخاب ایمن

انتخاب سیستم اطفا حریق مناسب برای یک محیط، تصمیم حیاتی و بسیار مهمی است و به طور مستقیم روی ایمنی ساکنین و حفاظت از دارایی‌های ارزشمند تاثیر می‌گذارد. با وجود گزینه‌های مختلف این سیستم‌ها که به سیستم اعلام حریق متصل هستند، انتخاب مطمئن و مناسب یک موضوع ضروری است. برای انتخاب آگاهانه این سیستم، در نظر گرفتن راهنمای خرید سیستم‌های اطفا حریق می‌تواند موضوع بسیار مهمی باشد که در این مقاله قصد داریم دقیق‌تر در مورد آن‌ها صحبت کنیم.

راهنمای خرید سیستم‌های اطفای حریق از نگاه یک متخصص NFPA

سیستم‌های اطفای حریق از تجهیزات و موادی تشکیل شده‌اند که برای کنترل و خاموش کردن آتش طراحی شده‌اند. این سیستم‌ها باید بر اساس ماهیت و کلاس‌های آتش‌سوزی موجود در محیط انتخاب شوند تا عملکرد بهینه و مؤثری داشته باشند. انتخاب صحیح این سیستم‌ها بر اساس استانداردهای معتبر، مانند NFPA (انجمن ملی حفاظت از آتش)، امری حیاتی برای حفاظت از جان و مال افراد است.

مراحل کلیدی در انتخاب سیستم اطفای حریق

1. تحلیل خطرات موجود

برای آغاز، باید یک ارزیابی جامع از محیط انجام دهید:

• ماهیت خطرات: شناسایی دقیق موادی که ممکن است آتش بگیرند. آیا با مواد جامد قابل اشتعال (چوب، کاغذ)، مایعات قابل اشتعال (روغن‌ها، سوخت‌ها) یا تجهیزات الکتریکی درگیر هستید؟
• کلاس آتش احتمالی: بر اساس استاندارد NFPA، آتش‌ها در کلاس‌هایی نظیر A، B، C، D و K طبقه‌بندی می‌شوند. هر کلاس نیازمند سیستم اطفای مخصوص به خود است.
• ریسک‌ها و منابع اشتعال: مکان‌هایی که احتمال اشتعال در آن‌ها بالاست (مانند آشپزخانه‌های صنعتی یا انبارهای شیمیایی) باید به دقت ارزیابی شوند.

2. انتخاب نوع سیستم اطفای حریق

سیستم‌های اطفای حریق به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند، از جمله:

• اسپرینکلرهای آبی: مناسب برای آتش‌های کلاس A (جامدات قابل اشتعال).
• سیستم‌های گازی (Clean Agent): برای محیط‌هایی که تجهیزات الکتریکی حساس دارند، نظیر اتاق‌های سرور.
• سیستم‌های فوم: برای مایعات قابل اشتعال (کلاس B).
• سیستم‌های شیمیایی خشک: برای محیط‌های با مواد شیمیایی خاص و آتش‌های کلاس D.
• سیستم‌های مخصوص آشپزخانه: طراحی شده برای کلاس K (چربی‌ها و روغن‌ها).

سیستم‌های اطفای حریق برای مقابله با انواع مختلف آتش‌سوزی طراحی شده‌اند. هر نوع سیستم بسته به محیط مورد استفاده، نوع مواد موجود و کلاس آتش‌سوزی مناسب است. در ادامه، هر نوع سیستم به صورت مفصل توضیح داده شده است:

1. اسپرینکلرهای آبی (Water Sprinkler Systems)

کاربرد:
این سیستم‌ها برای مقابله با آتش‌های کلاس A طراحی شده‌اند که شامل جامدات قابل اشتعال مانند چوب، کاغذ و پارچه است.

نحوه عملکرد:

• اسپرینکلرها به صورت شبکه‌ای از لوله‌ها در سقف ساختمان نصب می‌شوند.
• هر اسپرینکلر دارای حسگر حرارتی است که در دمای مشخص (معمولاً 57 تا 77 درجه سانتی‌گراد) فعال می‌شود.
• پس از فعال شدن، آب با فشار زیاد به صورت یکنواخت در منطقه آتش‌سوزی پخش می‌شود.

مزایا:

• مقرون‌به‌صرفه و ساده در طراحی و اجرا.
• مناسب برای فضاهای مسکونی، تجاری و صنعتی.
• قابلیت خاموش کردن آتش در مراحل اولیه.

معایب:

• برای محیط‌هایی که آب می‌تواند به تجهیزات حساس آسیب بزند، مناسب نیست.

2. سیستم‌های گازی (Clean Agent Systems)

کاربرد:
این سیستم‌ها برای محیط‌هایی که دارای تجهیزات الکتریکی حساس مانند اتاق‌های سرور، مراکز داده، و اتاق‌های کنترل صنعتی هستند، ایده‌آل هستند.

نحوه عملکرد:

• از گازهای مخصوصی مانند FM-200، Novec 1230 یا CO2 استفاده می‌کنند که بدون باقی گذاشتن اثرات خورنده یا رطوبت، آتش را خاموش می‌کنند.
• این گازها با حذف اکسیژن یا جذب گرما باعث خفه شدن یا سرد شدن شعله آتش می‌شوند.

مزایا:

• بدون آسیب به تجهیزات الکتریکی.
• پاک و بدون نیاز به تمیزکاری پس از استفاده.
• سریع و مؤثر در خاموش کردن آتش.

معایب:

• هزینه بالا برای نصب و نگهداری.
• نیاز به طراحی دقیق برای جلوگیری از خطرات خفگی در فضاهای بسته.

3. سیستم‌های فوم (Foam Systems)

کاربرد:
این سیستم‌ها برای مقابله با آتش‌های کلاس B که شامل مایعات قابل اشتعال مانند بنزین، نفت و الکل است، استفاده می‌شوند.

نحوه عملکرد:

• فوم از ترکیب آب، کنسانتره فوم و هوا تولید می‌شود.
• لایه‌ای از فوم بر روی سطح مایع مشتعل تشکیل می‌شود که مانع از رسیدن اکسیژن به شعله و همچنین کاهش تبخیر مواد قابل اشتعال می‌شود.

مزایا:

• مؤثر برای خاموش کردن آتش‌های سطحی مایعات.
• جلوگیری از بازگشت شعله.

معایب:

• نیاز به سیستم‌های خاص برای ذخیره و تزریق فوم.
• محدودیت استفاده در آتش‌های غیرمایع.

4. سیستم‌های شیمیایی خشک (Dry Chemical Systems)

کاربرد:
این سیستم‌ها برای محیط‌هایی با مواد شیمیایی خاص و آتش‌های کلاس D (فلزات قابل اشتعال مانند منیزیم، پتاسیم و تیتانیوم) طراحی شده‌اند.

نحوه عملکرد:

• از پودرهای شیمیایی خشک مانند بی‌کربنات سدیم یا پتاسیم استفاده می‌کنند.
• پودر شیمیایی با پوشاندن شعله و جداسازی ماده سوختنی از اکسیژن، آتش را خاموش می‌کند.

مزایا:

• مناسب برای محیط‌های صنعتی و شیمیایی.
• امکان استفاده برای انواع مختلف آتش‌سوزی (A، B، C، D).

معایب:

• تمیزکاری پس از استفاده دشوار است.
• ممکن است به برخی تجهیزات حساس آسیب بزند.

5. سیستم‌های مخصوص آشپزخانه (Kitchen Fire Suppression Systems)

کاربرد:
این سیستم‌ها برای مقابله با آتش‌های کلاس K که شامل چربی‌ها و روغن‌های پخت‌وپز در آشپزخانه‌های صنعتی و رستوران‌ها هستند، طراحی شده‌اند.

نحوه عملکرد:

• معمولاً از ترکیبات شیمیایی مرطوب استفاده می‌کنند که به سرعت روغن‌های مشتعل را سرد و خنثی می‌کنند.
• این ترکیبات با تشکیل لایه‌ای صابونی روی چربی، از بازگشت شعله جلوگیری می‌کنند.

مزایا:

• مخصوص محیط‌های آشپزی طراحی شده‌اند و بسیار مؤثر عمل می‌کنند.
• فعال‌سازی خودکار در صورت تشخیص حرارت بالا یا شعله.

معایب:

• کاربرد محدود به محیط‌های آشپزخانه.
• نیاز به تعمیر و نگهداری دوره‌ای.

هر سیستم اطفای حریق برای نوع خاصی از آتش‌سوزی مناسب است. انتخاب سیستم مناسب بستگی به نوع محیط، مواد قابل اشتعال و نیازهای خاص آن محل دارد. ترکیب این سیستم‌ها در برخی ساختمان‌ها (مانند مجتمع‌های بزرگ یا کارخانه‌ها) می‌تواند به ایمنی کامل کمک کند.

3. انطباق با استانداردهای ایمنی

هنگام خرید، اطمینان حاصل کنید که سیستم انتخابی با استانداردهای NFPA مطابقت دارد. استانداردهای نظیر NFPA 10 (کپسول‌های آتش‌نشانی)، NFPA 13 (اسپرینکلرهای آبی) و NFPA 2001 (سیستم‌های اطفای گازی) جزو موارد ضروری هستند.

4. مشاوره با متخصصین مجاز

نصب و راه‌اندازی سیستم‌های اطفای حریق نیاز به دانش تخصصی و رعایت استانداردهای خاص دارد. همکاری با متخصصین دارای مجوز NFPA می‌تواند به انتخاب مناسب‌ترین سیستم و نصب صحیح آن کمک کند.

چرا رعایت این نکات ضروری است؟

سیستم اطفای حریق تنها در صورتی می‌تواند جان و مال شما را حفظ کند که با خطرات محیطی تطبیق داشته باشد و به‌درستی نصب شود. یک اشتباه در انتخاب یا اجرا ممکن است نه‌تنها بی‌اثر باشد، بلکه خطرات بیشتری ایجاد کند.

برای انتخاب بهترین سیستم اطفای حریق، به جزئیات اهمیت دهید و همواره استانداردهای بین‌المللی مانند NFPA را به عنوان مرجع خود در نظر بگیرید.

شناخت کلاس‌های آتش

آتش سوزی‌ها بر اساس نوع مواد درگیر به کلاس‌های مختلفی طبقه بندی می‌شوند. درک این کلاس‌ها برای انتخاب سیستم‌های اطفا حریق مهم است.

• کلاس A: این کلاس شامل مواد قابل احتراق معمولی مانند چوب و کاغذ است.
• کلاس B: این کلاس شامل مایعات قابل اشتعال مانند بنزین و روغن است.
• کلاس C: این کلاس شامل تجهیزات الکتریکی است.
• کلاس D: این کلاس شامل فلزات قابل احتراق است.
• کلاس K: این کلاس شامل روغن‌ها و چربی‌های پخت و پز می‌شود.

سیستم‌های اطفاء حریق مختلف برای مبارزه با کلاس‌های آتش خاص طراحی شده‌اند، بنابراین بسیار مهم است که سیستم صحیح را با سناریوهای آتش‌سوزی احتمالی خود هماهنگ کنید.

نکات مهم برای خرید سیستم‌های اطفا حریق

در نظر گرفتن دو نکته مهم فوق یعنی درک خطرات و شناخت کلاس‌های آتش، تا حد زیادی به شما برای خرید این سیستم‌ها کمک خواهد کرد. با این حال در نظر گرفتن نکات زیر نیز می‌تواند به شما برای خرید سیستم‌های اطفا حریق به صورت ایمن کمک کند.

نقش شرایط محیط و ذخیره سازی در انتخاب سیستم اطفا حریق

تعداد کلی اتاق‌هایی که باید از حریق محافظت شوند، نکته بسیار مهمی است. بسته به سازنده، پوشش نازل و ارتفاع سقف می‌توان این موضوع را تعیین نمود. تجهیزات خروجی خاموش کننده‌ها باید فشار مناسبی را برای خروج آب با سطح پاشش مناسب فراهم کنند. لازم است که میزان خروجی آب توسط نازل مشخص شود. به طور مثال، در صورتی که نازل قادر به پوشش دادن 100 متر مربع از فضا برای اطفا است، می‌بایست حتما در فاصله 100 متری از یکدیگر آن‌ها را نصب کنید.

همچنین، انواع مختلف سیستم‌های اطفا حریق نیاز به رویکردهای متفاوتی برای ذخیره سازی دارند. سیستم‌های مبتنی بر آب و گاز بی اثر نیاز به حجم نسبتا بالاتری از ذخیره سازی دارند که ممکن است منجر به افزایش بار کف شود. سیستم‌های مبتنی بر عوامل دیگر همچون کف معمولا فضای ذخیره‌سازی کمتری نیاز دارند.

تامین بودجه و اهمیت آن در نصب سیستم اطفا حریق

هزینه‌هایی که اغلب در محاسبات اولیه پروژه فراموش می‌شوند، هزینه‌های اضافی ساخت و ساز هستند. نصب یک سیستم آتش نشانی همیشه فقط یک نصب روی دیوار با ترکیب سیلندرها نیست. به عنوان مثال، سیستم‌های مبتنی بر گاز بی‌اثر همیشه نیاز به نصب سیستم‌های اگزوز بیش از حد فشار دارند که می‌تواند زمان و هزینه بیشتری را به همراه داشته باشد. بسته به تعداد و وزن سیلندرهای ذخیره شده، ممکن است کفپوش‌های ساختمانی نیز نیاز به تقویت داشته باشد.

راهنمای محاسبه تعداد کپسول آتش نشانی بر اساس متراژ

یکی از مهم‌ترین اصول برای خرید کپسول آتش نشانی و مجهز کردن ساختمان به آن است، در نظر گرفتن مساحت زیربنای ساختمان در متر مربع ضربدر 0.065 است.

مثال: یک ساختمان تک طبقه با متراژ 20 متر در 10 متر دارای مساحت 200 متر مربع است. می‌بایست برای تعداد کپسول مورد نیاز متراژ را در 0.065 ضرب کرد که عدد 13 بدست می‌آید. این یعنی اینکه برای این پروژه نیاز به حداقل 13 عدد کپسول آتش نشانی است.

باید توجه داشت که این روش محاسبه تنها برای کپسول‌های آتش نشانی با کلاس A است. در پروژه‌هایی که نیاز به کپسول‌های پیشرفته‌تر مانند کلاس B باشد، محاسبات نیز سخت‌تر و پیچیده‌تر انجام خواهند شد.

به سازان سرای مهر آهنگ؛ خرید و دریافت مشاوره برای انتخاب سیستم اطفا حریق

شرکت به سازان سرای مهر آهنگ سال‌ها در زمینه فروش تجهیزات اطفای حریق فعالیت کرده است. راهنمای خرید سیستم‌های اطفا حریق می‌تواند نقش بسیار مهمی را در انتخاب صحیح این تجهیزات و سیستم‌ها داشته باشد. با این حال اگر نیاز به دریافت مشاوره برای انتخاب سیستم اطفا حریق fm200 و سایر سیستم‌ها دارید، می‌توانید از تیم متخصص و باتجربه ما کمک بگیرید.