دتکتور مونوکسید کربن چیست و چگونه کار می‌کند؟ + انواع آن

گاز مونوکسید کربن یکی از انواع گازها با یک مولکول ساده و شکل مولکولی CO است که از یک قسمت کربن و یک قسمت اکسیژن تشکیل می‌شود. وقتی سوخت کربن مانند چوب، بنزین، زغال سنگ، پروپان و … به طور کامل نسوزند و احتراق ناقص رخ دهد، مونوکسید کربن در محیط منتشر خواهد شد. این گاز در فضاهای بسته بسیار خطرناک بوده و می‌تواند باعث ایجاد مسمومیت شدید در افراد شود. از این رو برای حفظ جان انسان‌ها و جلوگیری از خطرات ناشی از انتشار مونوکسید کربن، از دتکتور مونوکسید کربن استفاده می‌شود. این دتکتورها در واقع تشخیص دهنده این گاز هستند و می‌توانند به محض انتشار گاز در محیط‌های مختلف و سربسته، این موضوع را به فعال کردن آژیر به کارکنان اعلام کنند. بنابراین، عملکرد مناسب و صحیح آن‌ها برای جلوگیری از مسمومیت کارکنان به مونوکسید کربن ضروری است.

دتکتور مونوکسید کربن چیست؟

دتکتور مونوکسید کربن (Carbon monoxide detector) یا آشکارساز مونوکسید کربن، یک سنسور اختصاصی است که می‌تواند این گاز را در محیط تشخیص داده و پس از تشخیص، موضوع را با کمک ایجاد هشدار در محیط به وسیله آژیر و تجهیزات دیگر به کارکنان حاضر در محیط اعلام کند. دتکتورهای مونوکسید کربن دستگاه‌هایی‌اند که می‌توانند در محیط‌های صنعتی و حتی خانگی نصب شوند تا در هنگام انتشار گاز سمی مونوکسید کربن آن را تشخیص دهند و به افراد حاضر در محیط اعلام نماید.

دتکتور مونوکسید کربن چطور کار می‌کند؟

نحوه عملکرد دتکتور مونوکسید کربن مانند دتکتور حرارتی و دودی است. تنها حسگر به کار رفته در این آشکارساز با سایر آشکارسازها متفاوت است. این دتکتورها در گام اول باید در یک جای مناسب نصب گردند تا بتوانند به محض انتشار گاز دی اکسید کربن، آن را تشخیص دهند. پس از انتشار گاز دی اکسید کربن، دتکتورها فعال می‌شوند و مقدار مشخصی از آن‌ها را تشخیص می‌دهند. فارغ از اینکه چه مقدار گاز در محیط وجود دارد، حسگرها باعث فعال شدن سیستم هشدار و آژیرها می‌شوند تا افراد حاضر در محیط، آن محیط را ترک کنند. تا زمانی که گاز مونوکسید کربن در آن محیط به صفر برسد و دیگر حسگرها نتوانند آن‌ها را تشخیص دهند، دتکتور غیر فعال نخواهد شد.

انواع دتکتور مونوکسید کربن

اساس کار همه دتکتورهای مونوکسید کربن یکسان است؛ با این حال این تشخیص دهنده‌ها دارای حسگرهای متفاوتی‌اند که هر کدام عملکرد خاصی را به همراه دارند. بسته به نیاز محیط و شرایط آن، می‌توان هر یک از آشکارسازهای زیر را انتخاب نمود:

دتکتور الکتروشیمیایی

یکی از انواع دتکتورهای مونوکسید کربن که عملکرد بسیار خوبی نیز دارد، دتکتور الکتروشیمیایی است. این دتکتورها دارای یک حسگر الکتروشیمیایی برای تشخیص گاز هستند. زمانی که گاز مونوکسید کربن با سلول الکتروشیمیایی موجود در این دستگاه برخورد می‌کند، یک واکنش شیمیایی ایجاد می‌شود و جریان الکتریکی تولید خواهد شد. این جریان الکتریکی توسط دستگاه اندازه‌گیری شده و در صورت رسیدن به حد آستانه آلارم مورد نظر فعال خواهد شد. دقت و طول عمر خوب این دتکتور به عنوان یک مزیت بزرگ آن محسوب می‌شود. با این حال عیب این دتکتور، حساسیت آن نسبت به رطوبت و بعضی از مواد شیمیایی است. به طوری که ممکن است برخی از مواد شیمیایی دیگر نیز روی این حسگر تاثیرگذار باشند.

دتکتور نیمه هادی

دتکتور مونوکسید کربن نیمه هادی، یکی از انواع دستگاه‌های آشکارساز است که با کمک مقاومت الکتریکی کار می‌کنند. این دتکتورها دارای یک حسگر نیمه هادی هستند که مقاومت الکتریکی آن‌ها در حضور مونوکسید کربن تغییر می‌کند. زمانی که گاز مونوکسید کربن در محیط منتشر می‌شود، مقاومت الکتریکی این حسگرها نسبت به زمانی که مونوکسید کربن در محیط وجود ندارد، تغییر می‌کند و سپس آن‌ها فعال می‌شوند. قیمت پایین و ساختار ساده دتکتورهای مونوکسید کربن از نوع نیمه هادی، از جمله مزایای آن محسوب می‌شوند. با این حال آن‌ها نسبت به دتکتورهای الکتروشیمیایی عمر مفید کوتاه‌ترین دارند و ممکن است در معرض دما و رطوبت نیز دچار اختلالات جدی زیادی شوند.

دتکتور مادون قرمز

دتکتور مونوکسید کربن مادون قرمز یکی دیگر از انواع آشکارسازهای تشخیص دهنده گاز مونوکسید کربن است. هنگام فعالیت آشکارساز، نور مادون قرمز منتشر می‌شود. اگر مونوکسید کربن در محیط وجود داشته باشد، بخشی از نور مادون قرمز توسط آشکارساز جذب خواهد شد و دستگاه تشخیص می‌دهد که گاز در محیط وجود دارد. در واقع این تغییر در شدت نور است که توسط دستگاه تشخیص داده می‌شود. مزیت این دتکتور، دقت بالا و عدم حساسیت به رطوبت و مواد شیمیایی است. عیب آن نیز قیمت بالاتر نسبت به سایر آشکارسازها و حساسیت بالا به گرد و غبار می‌باشد.

محل نصب دتکتور تشخیص دهنده گاز مونوکسید کربن

عملکرد مناسب دتکتور مونوکسید کربن مانند بیم دتکتور وابسته به محل نصب و اجرای صحیح آن است. طبیعتا هر چقدر این دتکتورها در جای مناسب‌تری نصب شوند، عملکرد آن‌ها بهتر شده و می‌توان با اطمینان خاطر بیشتری به آن‌ها اعتماد نمود. طبق ضوابط موجود، نصب دتکتور مونوکسید کربن دارای یک سری شرایط خاص بوده که در ادامه به چند مورد از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• دتکتورهای گاز مونوکسید کربن باید حداقل از ارتفاع 1.5 متر بالاتر از زمین قرار بگیرند.
• این دتکتورها باید بالای درب یا پنجره‌ها نصب شوند.
• از محل نصب دتکتورها تا لبه دیوار باید حداقل 3 سانتی متر فاصله خالی وجود داشته باشد.
• این دتکتورها باید در نزدیکی سقف جانمایی شوند.

به غیر از نکات ذکر شده، دتکتورهای تشخیص دهنده گاز مونوکسید کربن می‌بایست حتما در یک فضای مناسب و در نزدیکی محدوده‌ای که گاز مونوکسید کربن احتمال انتشار دارد نصب شود. در این صورت اگر به هر دلیلی این گازها منتشر شدند، دتکتور به سرعت آن‌ها را تشخیص داده و به افراد حاضر در محیط اعلام می‌کند.

به سازای سرای مهر آهنگ؛ ارائه انواع دتکتور تشخیص دهنده

دتکتور مونوکسید کربن یکی از انواع دتکتورهای اختصاصی است که بیشتر در محیط‌هایی که در معرض انتشار دی اکسید کربن هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال در برخی از مواقع ضرورتی به استفاده از آن نبوده و فقط در شرایط خاص می‌توان از این تشخیص دهنده‌ها استفاده نمود. در صورتی که نیاز به خرید و اجرای دتکتور دودی، حرارتی و مواد شیمیایی مانند CO را دارید، می‌توانید از طریق شرکت به سازای سرای مهر آهنگ که ارائه دهنده انواع دتکتورهای تشخیص دهنده است اقدام کنید. کلیه دتکتورها با گارانتی و خدمات پس از فروش معتبر به شما عرضه می‌شوند.