انواع دستگاه تنفسی آتش نشانی و اجزای آن + کاربردهای آن ها

در شرایطی که حریق در یک فضای بسته و خطرناک اتفاق بیفتد، دود و گازهای تولید شده می‌توانند برای آتش نشانان بسیار خطرناک و مضر باشند. حتی امکان تنفس برای آتش نشانان وجود نداشته و صدمات جدی به ریه و سیستم تنفسی آن‌ها وارد می‌شود. دستگاه تنفسی آتش نشانی، دستگاهی است که به منظور حفظ عملکرد آتش نشانان استفاده می‌شود و می‌تواند نقش مهمی را در بهبود عملکرد آتش نشانان ایفا کند. این دستگاه‌ها می‌توانند اکسیژن مورد نیاز آتش نشانان را به صورت مصنوعی به آن‌ها ارائه کنند تا امکان اطفای حریق و نجات پخشی به بهترین شکل وجود داشته باشد.

دستگاه تنفسی آتش نشانی چیست؟

دستگاه تنفسی آتش نشانی (Breathing Apparatus) یکی از تجهیزات ضروری برای آتش نشانان محسوب می‌شود که در آن اکسیژن فشرده نگهداری می‌شود. در زمانی که حریق در محیط‌های سربسته و بدون تحویل اتفاق می‌افتد، این دستگاه‌ها می‌توانند به کمک آتش نشانان بیایند و احتمال در تماس بودن با دود و مواد شیمیایی خطرناک را به حداقل برسانند. در حالت کلی، دو نوع دستگاه تنفسی برای آتش نشانان وجود دارند که به دو دسته طولانی مدت و استاندارد تقسیم بندی می‌شوند.

دستگاه تنفسی طولانی مدت دارای دو سیلندر بوده و برای استفاده از آن، لازم است که آتش نشانان آموزش‌های تخصصی را طی کنند. دستگاه تنفسی استاندارد دارای یک سیلندر است و همه آتش نشانان قادر به استفاده از آن‌ها هستند. با این حال از آنجایی که این دستگاه‌ها ظرفیت خروجی کمی دارند، معمولا برای بازه زمانی کوتاهی توسط آتش نشانان استفاده می‌شوند.

کاربردهای سیستم‌های تنفسی آتش نشانی

استفاده از دستگاه تنفسی آتش نشانی نه تنها در هنگام اطفای حریق و فعال شدن سیستم اعلام حریق در محیط‌های سربسته و بدون تهویه هوا ضروری است، بلکه می‌تواند برای انفجارات و نجات حادثه دیدگان نیز به بهترین شکل استفاده شود. معمولا در انفجار و آتش سوزی‌ها، پودر و ذرات معلق در هوا باعث ایجاد اختلالات شدید و جدی در تنفس می‌شوند. استفاده از دستگاه تنفسی آتش نشانی ضمن اینکه از خود آتش نشانان محافظت می‌کند، می‌تواند عملکرد آن‌ها را نیز بهبود ببخشد. به طوری که عملیات اطفای حریق طولانی‌تری توسط آتش نشانان انجام خواهد شد.

انواع دستگاه تنفسی آتش نشانی

دستگاه‌های تنفسی آتش نشانی را می‌توان به دو دسته مدارباز و مداربسته تقسیم بندی نمود. از آنجایی که هر یک از آتش نشانان می‌بایست مطابق با نیاز خود از این دستگاه‌ها استفاده کنند، شناخت این دو مدل دستگاه تنفسی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

دستگاه تنفسی مدار باز

دستگاه تنفسی مدار باز به عنوان دستگاهی که امکان شارژ کردن آن وجود دارد برای زمانی که اطفای حریق طولانی نیاز است، مناسب می‌باشد. دستگاه تنفسی مدار باز، از اکسیژن تحت فشار برای عمل دم و برای بازدم از محیط بیرونی استفاده می‌کند. این دو دستگاه‌ها خود به دو دسته مستقل و ایرلاین تقسیم بندی می‌شوند. دستگاه تنفسی مستقل اکسیژن مورد نیاز را با کمک سیلندر با خود حمل می‌کند، اما دستگاه تنفسی ایرلاین کاربر هوای مورد نیاز خود را از یک منبع هوای فشرده دیگر تامین خواهد کرد.

در بعضی از عملیات‌های آتش نشانی، سیستم اطفا حریق قادر به پاسخگویی حریق گسترده نیست و آتش نشانان باید برای مدت طولانی در محل حادثه حضور داشته باشند. برای ادامه کار، نیاز به هوای بیشتری نسبت به هوای موجود در کپسول‌ها دارند و لازم است که با یک شیلنگ از منبع اصلی هوا که با ماسک فاصله دارند، از یک سیلندر اضافی استفاده کرد. در این مواقع، امکان استفاده از قابلیت هوای اضافه تا 10 دقیقه افزایش می‌یابد.

دستگاه تنفسی مدار بسته

دستگاه تنفسی مدار بسته از دیگر انواع دستگاه تنفسی آتش نشانی است که به دلیل ظرفیت اکسیژن بالا، چندان رایج نیست و معمولا تنها برای شرایط عملیات بسیار خطرناک از این دستگاه‌ها استفاده می‌شود. در این نوع دستگاه، هوای مورد نیاز از طریق یک سیکل چرخشی توسط فیلتر مخصوص تامین می‌شود. یعنی هم عمل دم و هم عمل بازدم توسط دستگاه ایجاد خواهد شد. مدت زمان استفاده از اکسیژن در دستگاه بسته به نوع آن بین 30 دقیقه تا 4 ساعت متغیر است.

این نوع دستگاه تنفسی به واسطه استفاده از اکسیژن خالص به جای هوا، وزن سبک‌تری نسبت به دیگر دستگاه‌های تنفسی دارد. برای عمل دم در این دستگاه از اکسیژن تحت فشار استفاده می‌شود؛ اما برای عمل بازدم در چرخه تنفسی، همان هوا پس از فیلتر استفاده می‌شود. خود دستگاه‌های تنفسی مداربسته به دو دسته فیلتردار و اضطراری تقسیم بندی می‌شوند. دستگاه‌های تنفسی فیلتردار برحسب نوع خطر و آلودگی در محل می‌توانند شرایط متفاوتی داشته باشند؛ اما دستگاه‌های تنفسی اضطراری برای مدت زمان محدود و در حد 10 الی 15 دقیقه استفاده می‌شوند.

اجزای دستگاه تنفسی آتش نشانی چیست؟

یک دستگاه تنفسی آتش نشانی برای داشتن عملکرد مناسب از چند بخش مختلف از جمله لوازم مهار و اتصال به آتش نشانان، سیلندر ذخیره هوا، لوازم تنظیم کننده فشار و ماسک و لوازم صورت تشکیل شده است. علاوه بر موارد ذکر شده، تجهیزات دیگری نیز هستند که می‌توان از آن‌ها برای عملکرد مناسب استفاده نمود.

لوازم مهار

لوازم مهار شامل تنه و تسمه‌های قابل تنظیمی هستند که روی شانه آتش نشانان قرار می‌گیرند و امکان قرار دادن سیلندر را در پشت آتش نشانان فراهم می‌کنند. تسمه‌های دور کمر برای توزیع وزن دستگاه تنفسی روی مفصل پشت ران طراحی شده‌اند و می‌توانند وزن سیلندر را به بهترین شکل تحمل کنند.

سیلندر هوا

به منظور تامین اکسیژن مورد نیاز در دستگاه تنفسی آتش نشانی نیاز به وسیله‌ای به نام سیلندر هوا است. این سیلندر دارای متعلقاتی همچون شیر سیلندر و فشارسنج نیز هست و می‌تواند با تنظیم فشار ورودی، عملکرد آن را تا حدودی بهبود ببخشد. وزن‌های سیلندر هوا می‌توانند از 2.4 تا 5.7 کیلوگرم متغیر باشند و آن‌ها با دو جنس فولادی و کامپوزیت تولید می‌شوند.

 تنظیم کننده‌های فشار

به منظور تنظیم اکسیژن ورودی، لازم است که از شیلنگ‌های فشار قوی و ضعیف استفاده کرد. شیر اصلی در دستگاه‌های تنفسی تا انتها باز می‌مانند؛ اما شیرکنارگذر می‌تواند خروجی مورد نیاز را تنظیم کند.

ماسک و لوازم صورت

آخرین بخش دستگاه تنفسی آتش نشانی، ماسک و لوازم صورت است که شامل ماسک، شیر مربوط به بازدم و شیلنگ فشار ضعیف است. در بعضی از مدل‌ها، تقویت کننده صدا و تسمه‌های نگهدارنده روی صورت نیز وجود دارند تا از صورت در برابر آسیب محافظت کنند.

ضرورت استفاده از دستگاه تنفسی آتش نشانی

استفاده از دستگاه تنفسی آتش نشانی برای حفاظت از سلامتی و ایمنی کاربران در هنگام مواجهه با خطرات مختلف بسیار حائز اهمیت است. توصیه می‌شود که همه کارکنان آتش نشانی نحوه کار با این دستگاه‌ها را یاد بگیرند و سلامت و ایمنی خودشان را تضمین کنند. نه تنها برای آتش نشانان، بلکه برای صنایعی که با حرارت و شعله‌های خطرناک و گازهای سمی سر و کار دارند، استفاده از دستگاه تنفسی آتش نشانی ضروری بوده و باید برای انتخاب آن دقت کافی نیز وجود داشته باشد.

بهترین تجهیزات آتش نشانی و اطفای حریق در به سازان سرای مهر آهنگ

شرکت به سازان سرای مهر آهنگ تولید کننده انواع فایرباکس و مرکز فروش سیستم اعلام حریق است که محصولات خود را با بهترین کیفیت تولید و به بازار عرضه می‌کند. با در نظر گرفتن راهنمای خرید جعبه آتش نشانی و سایر تجهیزات اطفا و اعلام حریق، می‌توان به بهترین شکل یک ساختمان را در برابر خطرات احتمالی محافظت کرد؛ اما در هر صورت امکان آتش سوزی در یک ساختمان و محیط سربسته وجود دارد که در چنین شرایطی، استفاده از انواع دستگاه تنفسی آتش نشانی ضروری است و به حفاظت از جان آتش نشانان کمک می‌کند.